Пачуйце

Магчыма, i гэты мой клiч
Далёка не дойдзе: заглохне
У нетрах муроў-камянiц,
У зараслях чортапалоху.

Магчыма... I ўсё-ткi, i ўсё ж:
-- Пачуйце! Пачуйце! --гукаю. --
Iмперцы прыставiлi нож
Да горла няшчаснага краю!

Пачуйце ж, о дзецi зямлi,
Што ваша павек, i не дайце,
Не дайце, каб род наш звялi
Антыхрысты i запраданцы!

Я — беларус

Я — беларус, я нарадзiўся
На гэтай казачнай зямлi,
Дзе мiж лясоў i пушчаў дзiкiх
Адвеку прашчуры жылi.

Я — беларус, я ганаруся,
Што маю гэтае iмя:
Аб добрай славе Беларусi
У свеце знаюць нездарма!

Я — беларус, i я шчаслiвы,
Што мацi мову мне дала,
Што родных песень пералiвы
I зблiзку чую, i здаля.

Я — беларус, i хоць сягоння
Яшчэ малы, але скажу:
Я родам з племя непакорных
I прад бядой не задрыжу!..

Замест малітвы

Калi ёсць ты, лёс мой, нада мною,
Аб адным прашу я: не дазволь
У мiры з няпраўдай i хлуснёю
Дажываць мне век на свеце свой.
Не аддай душу у рабства гномам -
Узбунтуй, растурзай, распалi, -
Каб у ёй агнi-маланкi з громам
Жыхалi ад неба да зямлi!

Кажуць: недзе ласкай абышлi...

Кажуць: недзе ласкай абышлi
I тым самым скрыўдзiлi паэта.
Штосьцi языкi тут наплялi:
Не магло яго пакрыўдзiць гэта.

Калi ён не блазен, а паэт -
То ў чарзе за ласкай млець не будзе.
Ласка праўдзе засланяе свет.
Ад яго ж чакаюць праўды людзi.

Страцiў слова, страцiў спадчыннае слова...

Страцiў слова, страцiў спадчыннае слова -
Штосьцi страцiў у душы абавязкова!
Можа - годнасцi хоць кропельку малую?
Можа - мудрасцi хоць дробачку якую?
Можа - памяцi хоць зернетка - iскрынку?
Можа - праўды хоць пылiнку-парушынку?
Я не ведаю дакладна, што ты страцiў.
Запытайся - цi не скажа табе мацi...

Вясна пяе, i свiшча, i шчабеча...

Вясна пяе, i свiшча, i шчабеча, -
На паплавах, на нiвах, у лясах, -
I ўсюды просьба чутна: "Чалавеча!
Пачуй сябе ў шчаслiвых галасах!"
Вясна гудзе, i зумкае, i крэхча -
На доле, у паветры, на вадзе, -
I ўсюды тая ж просьба: "Чалавеча!
Пачуй сябе ў нас! А то - быць бядзе!.."

Як сумна-тужлiва зязюля кукуе ў бары...

Як сумна-тужлiва зязюля кукуе ў бары,
На познiм змярканнi, насупраць мядункавай ночы!
Адкуль гэта жальба - у росквiт маёвай пары?
Адкуль гэты смутак - такi непрытворна сiрочы?

Вячэрайце ў хаце, а я пастаю на двары.
Па мне не турбуйцеся - пiце, гуляйце шчаслiва.
Павiнен жа нехта паслухаць, як сумна-тужлiва
Зязюля кукуе на познiм змярканнi ў бары.

Святочны, старажытны дух калядны...

Святочны, старажытны дух калядны,
Магічны дух язычніцкіх акрас,
Смалення дух, дух кміну і каляндры,
Дух на шасце падвешаных каўбас,
Калісьці ўсемагутны, усеўладны,
Што ж на куццю ты не збіраеш нас?
О, Божа! Што ў душы маёй паселіцца?
I з нашых хат, і з нашых песень-дум.

Тут не хочацца нi гаварыць, нi пець...

Тут не хочацца нi гаварыць, нi пець -
Нiбы к вечнасцi прыйшоў у госцi.
Можа, гэта той курган-капец,
Дзе ляжаць паэтаў даўнiх косцi.
Каб жыццё ўпустую не пралахаць,
Кожны мусiць нейкi храм свой мець,
Дзе не хочацца нi гаварыць, нi пець
Толькi моўчкi, безгалоса плакаць.

Лес ачнуўся, лес вялiкадне святкуе...

Лес ачнуўся, лес вялiкадне святкуе -
Вунь як весела ў зялёнай грамадзе!
Толькi дуб адзiн вясны як бы й не чуе -
Нават леташнiм лiстом не павядзе.

Не да твару дубу ў гурце мiтусiцца
I вiтаць агульным шумам навiзну.
Ён пазней за ўсiх павiнен заявiцца
На ўрачыстасць - i сказаць: "Пачнём вясну".

I жэнiцца i родзiць вёска слаба...

I жэнiцца i родзiць вёска слаба.
Гiсторык з часам знойдзе веку штрых:
У кожнай хаце - толькi дзед ды баба,
У кожным класе - толькi сем малых.

А помнiцца: на школьны пляц-падворак
З адной сям'i нас бегла семярых...
Цi зразумее будучы гiсторык,
Як мне ўпiваўся ў сэрца "веку штрых"?